Φέτος μοιάζει να είναι μια χρονιά πολλή γεμάτη και πλούσια για τον κινηματογράφο της Άπω Ανατολής. Μετά το σοκαριστικό και μαγικό “The Parasite” του Bong Joon-ho, σειρά είχε το “The Farewell” της Lulu Wang. Η Lulu Wang που μας συστήθηκε πριν πέντε περίπου χρόνια με το “Posthumous” επανήλθε στην μεγάλη οθόνη με ένα νέο έργο το οποίο στηρίζεται αρκετά σε αυτοβιογραφικά στοιχεία από την ζωή της.
Το “The Farewell”, του οποίου ο κινέζικος τίτλος είναι “Don’t Tell Her”, μιλά για μια κινέζικη οικογένεια η οποία όταν πληροφορείται πως η αγαπημένη γιαγιά έχει ελάχιστο χρόνο ζωής αποφασίζει να βρεθεί, αφού κάποια μέλη της ζουν εκτός Κίνας για χρόνια, για να την αποχαιρετήσει. H οικογένεια αποφασίζει να κρύψει από την γιαγιά την αρρώστια και στηρίζουν την επανένωση στην πρόφαση του εικονικού γάμου κάποιου συγγενή τους. Στο επίκεντρο όλων αυτών των επεισοδίων βρίκεται η Billi (Awkwafina) η οποία έχει μια πολύ ιδιαίτερη και στενή σχέση με την γιαγιά της παρότι ζει εδώ και χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ταινία θίγει μέσα από μια σχετικά απλοϊκή ιστορία μια σειρά ζητημάτων. Η Lulu Wang επικεντρώνεται σε κάτι πολύ γνώριμο σε εκείνη και πολύ άγνωστο για όλους εμάς. Η αντίθεση που δημιουργεί ανάμεσα στους συγγενείς είναι κάτι που ενώ μας είναι οικείο, όχι όμως με αυτούς τους όρους. Δημιουργείται ένα δίπολο λοιπόν, από την μία τα μέλη της οικογένειας που έζησαν και μεγάλωσαν στην Κίνα και από την άλλη εκείνοι που έκοψαν τον ομφάλιο λώρο από τις ρίζες τους, πήγαν στις Η.Π.Α. για μια καλύτερη ζωή. Στο επίκεντρο όλων των αντιθέσεων που δημιουργούνται ανάμεσα σε ανθρώπους που η πορεία της ζωής τους έκανε να αντιληφθούν την καθημερινότητα διαφορετικά παρά τη κοινή τους αφετηρία, βρίσκεται το πως αντιλαμβάνονται τον θάνατο. Από την μία εκείνη η πλευρά της οικογένειας που γαλουχήθηκε μέσα από το κομμουνιστικό καθεστώς και δεν μπορεί παρά να αντιληφθεί κάθε πτυχή της ζωής ακόμα και τον θάνατο συλλογικά. Από την άλλη η Billi που μεγάλωσε στην Μέκκα του δυτικού πολιτισμού, την Νέα Υόρκη, εκεί που όλη η ζωή κινείται γύρω από τον άξονα της αυτοδιάθεσης και του αυτοπροσδιορισμού και θεωρεί αδιανόητη μια συλλογική απόφαση για την ζωή κάποιου άλλου.
Πηγή φωτογραφίας: https://choice.npr.org/index.html?origin=https://www.npr.org/2019/07/13/741217856/in-the-farewell-the-bad-news-bearers-keep-a-secret
Σε δεύτερο επίπεδο η ταινία ακουμπάει πολύ γλυκά το θέμα της απώλειας των αγαπημένων μας ανθρώπων. Η Lulu Wang πολύ εύστοχα τοποθετεί στο κέντρο την σχέση γιαγιάς-εγγονιού. Μια σχέση που είναι απαλλαγμένη από φροϋδικά συμπλέγματα και επεισοδιακές συγκρούσεις που περιστρέφονται γύρω από λάθη του παρελθόντος και πράξεις μεταμέλειας όπως έχουμε δει σε αντίστοιχες ταινίες όπου το πρόσωπο που φεύγει είναι κάποιος γονέας. Σε αντίθεση με όλα αυτά η σχέση εγγονιού και γιαγιάς είναι εκ διαμέτρου αντίθετη. Είναι χτισμένη πάνω στην κατανόηση και στην αγάπη που υπερκερνάει την πατρική/μητρική αυστηρότητα και κοιτάει πάντα στοργικά και υπερήφανα.
Ακριβώς αυτό είναι το μεγάλο επίτευγμα της Lulu Wang. Το ότι καταφέρνει να φτιάξει μια ταινία η οποία ενώ μοιάζει πολύ προσωπική και αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο είναι τόσο οικουμενική κάνοντας την ταύτιση προσώπων και καταστάσεων αναπόφευκτη. Το χέρι της γιαγιάς στο πρόσωπο σου, το καυστικό χιούμορ που λόγω των χρόνων έχει γίνει απροκάλυπτο και ακομπλεξάριστο που συγχωρείται αμέσως. Τα λεφτά που σου δίνει κρυφά από τους γονείς σου, το αποχαιρετηστήριο νεύμα από την εξώπορτα του σπιτιού της καθώς το αμάξι απομακρύνεται. Τα οικογενειακά τραπέζια όπου θείοι και θείες τσακώνονται και πετάνε μπηχτές. Όλα αυτά είναι σκηνές μιας ζωής πολύ κοντινής με την δικής μας.
Το εύθραυστο παρουσιαστικό της Zhao Shuzhen ως γιαγιά που είναι όμως ατρόμητη και μέσα στην ενέργεια δημιουργεί στον θεατή μια πολύ οικεία εικόνα με την οποία ταυτίζεσαι και σε ακουμπάει στην ψυχή. Η Awkwafina καταφέρνει να εκπλήξει στο πρώτο της σοβαρό δραματικό ρόλο, ίσως γιατί όλα αυτά της είναι γνωστά ως παιδί μεταναστών στην Νέα Υόρκη και αυτή τη στιγμή ακούγεται πολύ έντονα για την πεντάδα στα Oscar, στην κατηγορία του Ά Γυναικείου Ρόλου.
Τι είναι το “The Farewell” λοιπόν; Ένα πανέμορφο οικογενειακό δράμα για την διαχείριση της επικείμενης απώλειας, για την ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε εγγόνια-παππούδες αλλά και για το χάσμα δύο λαών και των ανθρώπων που βρίσκονται ανάμεσα προσπαθώντας να κατανοήσουν και να φέρουν κοντά όσα μοιάζουν ξένα. Υπέροχο, συγκινητικό, χωρίς πολλές δραματικές κορώνες, με μια απλότητα και μια ευαισθησία που σε ακουμπάει όμως.
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: https://www.bgdailynews.com/news/reviews/the-farewell-a-heartfelt-and-emotional-portrait-of-family/article_d31d1853-3b97-5a00-ac56-d1932a57cd55.html
